به مناسبت سالروز تولد زعیم شیعیان لبنان
گزارشی از دیدار ابوالحسن صبا و امام موسی صدر
به گزارش فیفا1 امام موسی صدر بعد از بازگشت از نجف و قبل از سفر به لبنان، چند روزی را در اصفهان به صحبت و مراوده فكری و هنری با ابوالحسن خان صبا، چهره شاخص موسیقی ایران داشت.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: امروز چهارشنبه چهاردهم خرداد ۱۳۹۹ برابر است با نودودومین سالگرد تولد مصلح برجسته جهان اسلام امام موسی صدر. امام موسی صدر، چهاردهم خرداد ۱۳۰۷ در مرحله چهارمردان قم به دنیا آمد. او فرزند مرحوم آیت الله العظمی سیدصدرالدین صدر است. او یکی از شاخص ترین چهره های خاندان جلیله صدر در دوران معاصر به حساب می آید و مانند خیلی از شخصیت های این خاندان، در دوره فعالیت اجتماعی بدل به یکی از زعمای شیعه شد. حضور وی در لبنان برکات زیادی را برای مردم لبنان و همینطور جهان اسلام به همراه داشت. حضور او سبب شد تا در نظام فقهی اسلام و شیعه باب های نوینی باز شود.
خوشبختانه با انتشار موسوعه عظیم و ۱۲ جلدی «گام به گام با امام» توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، حجم عمده ای از آثار این مصلح و زعیم برجسته شیعه در دسترس همگان قرار گرفته است. همینطور در این دهه توجهات خوبی به آرا و اندیشه های وی صورت گرفته و همگان متوجه شده اند که کاربست نظریات وی در جامعه چه برکات مهمی را به همراه دارد.
یکی از برنامه های ویژه موسسه امام موسی صدر، جمع آوری تاریخ شفاهی مربوط به اوست. از این پروژه تابحال پنج مجلد انتشار یافته که سومین جلد آن به خاطرات آیت الله سیدمرتضی مستجاب الدعواتی (معروف به مستجابی) اختصاص دارد. این کتاب با عنوان «یاران موافق» با تاریخنگاری حمید قزوینی (که مسئولیت این پروژه در موسسه امام موسی صدر را هم بر عهده دارد) برای اولین بار سال ۱۳۹۵ با شمارگان هزار نسخه، ۴۲۶ صفحه و بهای ۲۸ هزار تومان توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
آیت الله مستجابی حالا بزرگ خاندان صدر است و در اصفهان سکونت دارد. او به جز نسبت فامیلی با امام موسی صدر از دوستان و نزدیکان او بود و روزها و سال های مهمی را با او گذراند و محرم اسرارش بود. از این کتاب در بخش مصاحبه با آیت الله مستجابی شامل: تولد؛ خانواده و نخستین هجرت؛ خاندان صدر؛ ورود به سلک روحانیت؛ مبارزات سیاسی؛ امام موسی صدر و سجاده‌ی شعر است که خاطرات و نکات مهم و متفاوتی را درباره امام موسی صدر بیان می کند. این کتاب همینطور برخی نکات مبهم در جریان ملی شدن صنعت نفت و مبارزات گروه های اسلامی در دوران پهلوی را هم روشن می کند.
حالا که به ارتباط آقا موسی با اهل هنر و موسیقی اشاره کردی، یاد دیداری بین ایشون و مرحوم صبا افتادم. یه بار مرحوم ابوالحسن صبا برای آقا موسی پیغام داده بود. شاید هم بیشتر از یک بار که من می خوام شما رو ببینم. هنوز آقا موسی لبنان نرفته بود که به من پیغام داد آیا می تونی در اصفهان جایی رو تهیه کنی تا ما چند روزی بیاییم اونجا؟شرح مختصری از زندگینامه افرادی که اسامی آنها در متن کتاب آمده، اسناد و تصاویر، نامه های مبادله شده بین امام صدر و آیت الله مستجابی و متن سخنان حجت الاسلام والمسلمین عبدالامیر قبلان (سرپرست هیات اعزامی امام صدر به ایران) همچون بخش های دیگر این کتاب است.
آیت الله مستجابی در اصفهان سکونت داشته و دارد و از رجال و مشاهیر مهم این شهر است. خاطرات دسته اول او از امام موسی صدر بسیار جذاب است. یک خاطره از او که به دیدار امام موسی صدر با ابوالحسن صبا، یکی از برجسته ترین شخصیت های موسیقی ایران برای تمام تاریخ، اختصاص دارد. امام موسی صدر با تعدادی دیگر از بزرگان موسیقی ایران همچون زنده یاد استاد جلال تاج اصفهانی هم مراوده داشت. این خاطره را به نقل از کتاب «یاران موافق» بخوانید:
فرمودید آقا موسی در مبحث موسیقی و جوانب فقهی آن با بعضی از دوستان و فضلا بحث می کرد. از طرفی ایشان نسبت به موسیقی شناخت خوبی داشت. آیا حضرتعالی در این حوزه مطلبی را به یاد می آورید؟
نه تنها شناخت داشت که صاحب نظر بود. وقتی در نجف با بعضی ها در مبحث موسیقی بحث می کرد، مشخص بود که در این حوزه ورود داره.
نقل شده که با برخی از اساتید موسیقی در اصفهان دوست بودند و مراوده هنری هم داشتند.
گاهی پیش می اومد که با یکی دو نفر از دوستان که خبره بودند در اصفهان گفت وگوی هنری صورت می گرفت و به هم جواب می دادند... شاید پرداختن به این مورد مناسب نباشه و بعضی ها نپسندند.
به هر حال اگر اینگونه گفت وگوها و تماس ها در زندگی ایشان هست، چرا گفته نشود؟
بله، ذوقیات این مرد بزرگ خیلی بالاتر از این حرف هاست که بتوان گفت اما افرادی هم هستند که درک درستی از از مسائل ندارند و ممکنه همین حرف ها رو بهانه کرده و سواستفاده کنند...
همه اش هم بحث موسیقی نبود، یا حرف های بی فایده و وقت گذرانی نبود، بحث انسانیت و کمال بود، به هم درس وفا می دادند و از مراتب عشق و عرفان می گفتند و حکایات بسیار زیبایی برای هم نقل می کردند. یادم هست که بیشتر ابوالحسن صبا می گفت و آقا موسی گوش می کرد و چون از نظر سنی خیلی تفاوت داشتندبه نظر من چهره بزرگان، از گفتن حقایق صدمه نمی بیند. بلکه از نگفتن ها و تحریف هاست که صدمه می بیند و این مطالب جلو دروغ ها و تحریف ها را می گیرد.
حالا که به ارتباط آقا موسی با اهل هنر و موسیقی اشاره کردی، یاد دیداری بین ایشون و مرحوم صبا افتادم. یه بار مرحوم ابوالحسن صبا برای آقا موسی پیغام داده بود. شاید هم بیشتر از یک بار که من می خوام شما رو ببینم. هنوز آقا موسی لبنان نرفته بود که به من پیغام داد آیا می تونی در اصفهان جایی رو تهیه کنی تا ما (ابوالحسن صبا و آقا موسی) چند روزی بیاییم اونجا؟ گفتم: خونه ما که نمی شه، یه جایی رو باید براتون تهیه نماییم. تقلا کردم و یه باغی کنار رودخونه زاینده رود با وسایل اقامت تهیه شد. بعد این دو نفر رو وعده گرفتم و اومدند و چند روزی اونجا بودند. خب اشخاصی هم که مطابق میل این دو نفر بودند، می اومدند و می رفتند. پس از چند روز دوست نداشتند از هم جدا بشند ولی بالاخره چاره ای نبود و آقا موسی درس و بحث داشت و مرحوم صبا رو هم از تهران خواسته بودند. بنابراین خداحافظی کردند و رفتند.
آقا موسی و استاد صبا از چه زمانی و چگونه باهم آشنا شده بودند و این دیدار چه زمانی اتفاق افتاد؟
آقا موسی از راه یکی دو تا از دامادهاشون به ابوالحسن صبا معرفی شده بود و او هم از گوشه و کنار سجایای اخلاقی این مرد (ابوالحسن صبا) رو شنیده بود. زمانش هم فکر کنم پس از نخستین سفر آقا موسی به نجف بود که رفت و برگشت. فکر می کنم اون وقت ها بود.
از گفت وگوی آنها چیزی به یاد دارید؟
نخیر، من گاهی سر می زدم. گرچه همیشه من رو صدا می کردند که برم ولی کمتر موفق می شدم. چون خودم کار داشتم. اما هر وقت که سر می زدم می دیدم که مثل دو یار و دوست نزدیک باهم صحبت می کردند. همه اش هم بحث موسیقی نبود، یا حرف های بی فایده و وقت گذرانی نبود، بحث انسانیت و کمال بود، به هم درس وفا می دادند و از مراتب عشق و عرفان می گفتند و حکایات بسیار زیبایی برای هم نقل می کردند. یادم هست که بیشتر ابوالحسن صبا می گفت و آقا موسی گوش می کرد و چون از نظر سنی خیلی تفاوت داشتند، آقا موسی احترام خاصی به او می گذاشت. صحبت ها در حوزه ادبیات، فرهنگ و تاریخ بود و بیشتر در مراتب انسانیت و شرف و فضیلت و اینها گفتگو می کردند. چیزهایی که متاسفانه امروز کم شده. عقیده من اینه که ابوالحسن صبا از نظر اخلاقی به اندازه ای بالا بود که هنرش در مقابل اخلاقش چیزی نبود و به قدری این مورد با اخلاق و متواضع و بزرگوار و مهربان و آقا بود که ما برای همیشه از او درس می گرفتیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب